Enhavo



QUARESIMA 2007

“Volgeranno lo sguardo a Colui che hanno trafitto” (Gv:19,37)

“Ili rigardos tiun kiun ili trapikis” (Joh:19,37)

È il tema biblico scelto da sua santità Benedetto XVI per la meditazione quaresimale di quest'anno. Ne riportiamo una sintesi (il testo completo, in sei lingue, si può trovare nel sito della Santa Sede facilmente raggiungibile dal nostro: www.ueci.it). Ĝi estas la biblia temo elektita de lia sankta moŝto Benedikto la 16.a por la ĉijara karesma medito. Ni donas ĉi sube ĝian resumon (la plenan tekston, en ses lingvoj, oni povas trovi en la retejo de la Sankta Seĝo facile atingebla per la nia: www.ueci.it).
Il messaggio del Santo Padre per la Quaresima 2007 esordisce con l'invito a sostare, con Maria e Giovanni, accanto alla croce per volgere uno sguardo a Cristo crocifisso che, morendo sul Calvario, ci ha rivelato pienamente l’amore di Dio. Il messaggio prosegue riprendendo il tema dell'enciclica "Deus caritas est". La mesaĝo de la Sankta Patro por la Karesmo 2007, ekas per invito halti, kune kun Maria kaj Johano, apud la kruco por turni la rigardon al Kristo krucumita, kiu, mortinte sur Kalvario, plene malkaŝis al ni la amon de Dio. La mesaĝo pludaŭras reprenante la temon de la encikliko "Deus caritas est".
- L’amore di Dio: agape ed eros
Il termine agape denota l’amore oblativo di chi ricerca il bene dell’altro, mentre con eros si intende l’amore di chi anela all’unione con l’amato. L’amore di Dio verso di noi è senz’altro agape, ma è anche eros, come evidenziato ad esempio nel libro di Osea, in cui il profeta esprime questa passione divina con immagini audaci, come quella dell'amore di un uomo verso una donna adultera (cfr. 3,1-3), e in Ezechiele, dove, parlando del rapporto di Dio con il popolo di Israele, il profeta usa metafore ardenti e appassionate (cfr 16,1-22). Questi testi biblici indicano che l’eros fa parte del cuore stesso di Dio che attende il nostro “sì” come un giovane sposo quello della sua sposa. Con Adamo l'umanità si è allontanata da Dio, ma Dio non si è dato per vinto: il “no” dell’uomo l’ha indotto a manifestare il suo amore in tutta la sua forza redentrice.
- La amo de Dio: agape kaj eros
La termino agape indikas la amon sindoneman de tiu, kiu serĉas la bonon de la alia, dum per eros oni celas la amon, kiu sopiras al la kuniĝo kun la amato. La amo de Dio al ni estas sendube agape, sed ĝi estas ankaŭ eros, kiel evidentigita, ekzemple, en la libro de Hoŝea, kie la profeto esprimas ĉi tian dian pasion per aŭdacaj bildoj, kiel tiu de la amo de viro al adultulino (kp. 3,1-3), kaj en Jeĥezkel, kie, parolante pri la rilato de Dio kun la israela popolo, la profeto uzas metaforojn ardajn kaj pasiajn (kp. 16,1-22). Ĉi tiuj bibliaj tekstoj montras, ke eros estas parto de la koro mem de Dio, kiu atendas nian "jes", kiel juna edzo tiun de sia edzino. Pro Adamo la homaro deturniĝis de Dio, sed Dio ne konsideris sin venkita: la "ne" de la homo instigis lin manifesti sian amon per sia tuta redemptanta forto.
- La Croce rivela la pienezza dell’amore di Dio
E’ nel mistero della Croce che si rivela pienamente la potenza della misericordia di Dio. La morte, per Adamo segno di solitudine e di impotenza, si è trasformata in supremo atto d’amore e di libertà del nuovo Adamo. Nella Croce si manifesta l’eros di Dio per noi. Eros infatti è quella forza che lo ha spinto a unirsi a noi fino al punto di soffrire come proprie le conseguenze dei nostri delitti.
- La Kruco malkovras la plenecon de la dia amo.
Estas en la mistero de la Kruco, kie sin montras plene la povo de la dia mizerikordo. La morto, por Adamo signo de senpovo kaj soleco, trasformiĝis en plejsuperan agon de amo kaj de libero fare de la nova Adamo. Per la Kruco montriĝas la eros de Dio por ni. Fakte eros estas la forto, kiu pelis lin sin unuigi al ni, ĝis suferi, kiel siajn, la konsekvencojn de niaj deliktoj.
- “Colui che hanno trafitto”
Cristo trafitto in Croce è la rivelazione più sconvolgente dell’amore di Dio, un amore in cui eros e agape si illuminano a vicenda. Sulla Croce Dio stesso mendica l’amore della sua creatura. Il Signore ardentemente desidera che noi accogliamo il suo amore e ci lasciamo attrarre da Lui. Ma accettare il suo amore, non basta: dobbiamo impegnarci a comunicarlo agli altri: Cristo “mi attira a sé”, perché impari ad amare i fratelli con il suo stesso amore.
- “T iu kiun ili trapikis”
Kristo trapikita sur la kruco estas la plej taŭza rivelado de la dia amo, amo en kiu eros kaj agape prilumas unu la alian. Surkruce Dio mem almozpetas la amon de liaj kreitaĵoj. La Sinjoro deziras arde, ke ni akceptu lian amon kaj ke ni konsentu esti altirataj al Li. Sed ne sufiĉas akcepti lian amon: ni devas engaĝiĝi por transdoni ĝin al aliaj: Kristo "altiras min al si", por ke mi lernu ami la fratojn laŭ lia sama amo.
- Sangue ed acqua
Dal costato trafitto di Gesù sgorgarono “sangue e acqua” simboli dei sacramenti del Battesimo e dell’Eucaristia. In questo tempo quaresimale, siamo invitati, memori del nostro Battesimo, ad aprirci all'abbraccio misericordioso del Padre e ad accogliere nell'Eucarestia l'amore di Gesù e diffonderlo attorno a noi con ogni gesto e parola. Contemplare “Colui che hanno trafitto” ci spingerà ad aprire il cuore agli altri, a combattere ogni forma di disprezzo della vita e di sfruttamento della persona e ad alleviare le tante situazioni di solitudine e abbandono. Potremo pienamente partecipare alla gioia della Pasqua solo ridonando al prossimo l'amore donatoci da Dio in Cristo. Maria, Madre dell'Amore ci guidi in questo itinerario quaresimale.
- Sango kaj akvo
El la trapikita flanko de Jesuo elspruĉis “sango kaj akvo” simboloj de la sakramentoj Bapto kaj Eŭkaristio. Dum ĉi tiu karesma tempo, ni estas invitataj, memorante nian Bapton, malfermiĝi al la mizerikorda ĉirkaŭbrako de la Patro kaj gastigi en ni, per la eŭkaristio, la amon de Jesuo, kaj disvastigi ĝin ĉirkaŭe per ĉiu ago kaj vorto. Kontempli "tiun kiun ili trapikis" pelos nin malfermi nian koron al la aliaj, kontraŭbatali ĉian malestimon de la vivo kaj de ekspluatado de la persono, kaj mildigi la multnombrajn situaciojn de soleco kaj forlaso. Ni povos plene partopreni en la ĝojo de la Pasko nur redonante al proksimulo la amon donatan al ni de Dio pere de Kristo. Maria, patrino de la Amo gvidu nin en ĉi tiu karesma itinero.

EL LE HOMILIOJ DE MONS. BALCONI

El la homilio de la dua Paska dimanĉo (18-04-2004) pri la la evangelio laŭ Johano: "Post ok tagoj Jesuo aperis, dum la pordoj estis fermitaj"

Tomaso estas apostolo simpatia; li similas al ni: ni grumblas, eble riproĉas la Sinjoron kaj forte esprimas nian kredon. La fido de Tomaso estas ne longa sed intensa: "mia Sinjoro kaj mia Dio", kaj en ĉi tia frazo estas kondensita ĉia fido, en la vivo, en la resurekto, en la enkarniĝo en la morto, en la sava agado per kiu Jesuo nin savis.
Tri estas la sentoj kiujn la evangelio al ni sugestas: la paco, la ĝojo, la miro pri la renkontiĝo kun la Sinjoro.
Iom post iom Jesuo disvastigas en la historio signojn por helpi nin kompreni la tempon en kiu ni vivas. Ili estas kiel paneloj lumaj starantaj ĉe la enirejo de salono, kiuj indikas al la turistoj tion kion ili trovos.
Ikono de Jesuo mizerikorda kiun Johano Paŭlo la dua nin invitas kontempli kaj veneri estas unu el tiuj signoj. Nia tempo estas tempo de mizerikordo. Ĉiuj kiuj Dion timas kaj praktikas la justecon amataj estas de Dio. Ikono pli valoras ol pentraĵo; ikono estas transfiguriĝo, kontemplado de la mistero, estas dia lumo kiu alprenas konturon de koloroj cele ke ni vivu en la gloro de la Sinjoro. En ĝi estas Dio kiu al ni sin malkaŝas kaj plenigas nin per la emocio de sia ĉeesto.
La dudek-duan de Februaro 1921, dum ŝi estis en sia ĉelo, monakino Faustina Kowalska vidis blank-veste vestitan Jesuon; li levis unu manon por beni; la alia tuŝis la bruston el kiu eliris du grandaj radioj: unu estis ruĝa kaj la alia briladis. "Mia animo - skribis la sanktulino - trafita estis de timo kaj ĝojo", la du sentoj antonomazie de tiu kiu ĉeestas ĉe Dio. Jesuo, tiamaniere, priskribis la du momentojn de sia pasiono kaj resurekto. Ĉar la ruĝa koloro signifas la sangon elirantan el lia brusto, la blanka koloro simbolas la riveron de la graco. Jesuo vestas blankan veston, la brilantan veston de la resurektinto. Jesuo petis de la monaĥino Faustina fari pentraĵon similan al la bildo kiun ŝi vidis kaj la alvokon: Jesuo mi konfidas en Vi. Jesuo aldonos ankaŭ ke li deziras ke la pentraĵo venerata estu en la preĝejo de la monaĥejo kaj en la tuta mondo. "Mi promesas ke - li diris - la animo kiu veneros ĉi tiun ikonon ne pereos. Mi defendos tiun animon je mia gloro". La plej bela sperto okazis dum la konfesio. Jesuo diris al ŝi: "Mia pentraĵo estas jam en via animo. Mi deziras ke la Papo establu la feston de la mizerikordo. Mi volas ke la ikono de vi pentrita estu benata solene en la unua dimanĉo post Pasko. Tiu dimanĉo devas esti konsiderata la festo de la mizerikordo. Jen kio okazis al Johano Paŭlo la dua. La unuan dimanĉon post Pasko li benis la ikonon de la mizerikordo kaj ordonis ke ĉi tiu dimanĉo estu konsiderata "Dimanĉo de la mizerikordo".
Dio deziras verŝi sur la mondon sian bonecon. "Kies pekojn vi pardonos, al tiuj ili estos pardonataj". Jesuo bedaŭras kiam li trovas indiferentecon pri la sakramento de la konfeso kaj kiam oni konfesas supraĵe. Ni ne sufiĉe komprenas kion ni forlasas vivante morne. Granda estas la ikono; tamen pli granda estas la imago kiun Jesuo pesas en nia koro.
(...)
Animo mia estas kiel infano, kiam patrino kaŝas al li sian vizaĵon. Li krias laŭte. Tia estas nia fido; tia estas la espero al kiu ni vokitaj estas. Kriu ni nian fidon, ĝin kriu ni per la tuta voĉo kiun ni havas!

Mons.Giovanni Balconi



BIBLIA KULTURO

Kio pri la “INCHIESTA SU GESÙ”? Che dire su la “INCHIESTA SU GESÙ”?
Aperis en tiuj lastaj monatoj libro “Inchiesta su Gesù” ("Enketo pri Jesuo" eld. Mondadori) verkita de Corrado Augias kvarmane kun Mauro Pesce, la unua ĵurnalisto la dua historiisto. La libro, certe, destiniĝas al vasta aĉetado jen pro la temo jen pro la renomo de la aŭtoroj jen pro la kontraŭekleziaj konkludoj. È apparso in questi ultimi mesi un libro “Inchiesta su Gesù” (ed. Mondadori) scritta a quattro mani da Corrado Augias con Mauro Pesce, il primo giornalista e il secondo storico. Il libro, è certamente destinato a un successo di vendite sia per il tema, sia per la fama degli autori sia per le conclusioni contro la Chiesa.
La precipa kaj fundamenta tezo de la libro estas: la kanonaj evangelioj ne multe antaŭas, tempe, la apokrifajn: do eblas, ke la unuaj ĉerpis el la duaj kaj inverse. Se tio eblas kaj okazis, argumenteblas ke ekzistis multaj kristanismoj kaj se triumfis tiu katolika-protestanta-ortodoksa, tio okazis nur pro tio ke la “granda eklezio” sukcesis venki kaj nuligi la aliajn atestitajn de la apokrifaj evangelioj; el tio elstariĝis kristanismo tute malsama kaj eĉ kontraŭa kaj malamika al tiu origina. Kiel oni vidas, la kontraŭkristana tezo kuŝas tute en la plej tempa alproksimigo de la du serioj de evangelioj: se ili distanciĝus tro en la tempo, la tezo falus! La tesi principale e fondamentale del libro è: i vangeli canonici non precedono temporalmente di molto quelli apocrifi: quindi è possibile che i primi abbiano attinto dai secondi e viceversa. Se ciò è possibile e accadde, si può supporre che esistettero molti cristianesimi e, se prevalse quello cattolico-protestante-ortodosso, ciò accadde solo perchè la "chiesa grande" riuscì a vincere ed annientare le altre, attestate dai vangeli apocrifi; da ciò emerse un cristianesimo del tutto diverso e persino nemico di quello originale. Come si vede, la tesi anticristiana si fonda essenzialmente sulla maggiore vicinanza temporale delle due serie di vangeli: se esse fossero più distanziate, la tesi fallirebbe!
Se anticipi ion pri la evangelioj apokrifaj: ili estas tri-kvar-kvinfoje pli nombraj ol la kanonaj; ili enhavas malmulte da historio kaj multe da fantazio, foje limiĝantaj doktrine kun la kanonaj, plurfoje malharmoniiĝantaj kun ili, kutime suferantaj pro la homaj korpecaj kondiĉoj de Jesuo. Per anticipare qualcosa sui vangeli apocrifi: essi son tre-quattro-cinque volte più numerosi dei canonici: contengono poca storia e molta fantasia, talvolta dottrinalmente vicini ai canonici, più spesso in disaccordo con essi, spesso insofferenti delle condizioni umane e fisiche di Gesù.
La du aŭtoroj volas ignori kion diras la modernaj historiistoj. Se veras ke, ĉe la komenco de la moderna prievangelia kritiko (fine de la 18a jarcento), racionalisma pensmaniero opiniis, ke la enskribigo de la evangelioj en la eklezimedio datiĝas je la fino aŭ je la duono de la dua jarcento, veras ankaŭ, ke la historiistoj, kun la tempopaso kaj per pli atenta analizo de la dokumentoj, reviziis tiun aserton kaj iom post iom akceptis, ke la kanonaj evangelioj enscenejiĝis certe ne post la fino de la unua jarcento. Historiistoj, ne nur kristandevenaj, hodiaŭ ilin datigas de la jaroj sepdek ĝis la fino de la unua jarcento (kun la evangelio de Sankta Johano). Neniu apokrifa evangelio sin lasas datigi proksime de tiu dato, eĉ la pli kuraĝaj (!) inter la tiufakaj studuloj asignas, apokrifaĵojn al la komenco de tria jarcento aŭ al la duono de la dua (kvankam Augias en diversaj televidelsendaĵoj ripetas la kontraŭon). Ĉiuj apokrifaj prenas aŭ supozigas la kanonajn evangeliojn: neniu el kanonaj evangelioj ĉerpas el la apokrifajn. El la 114 diroj atribuitaj al Jesuo en la kopta apokrifa gnostika evangelio de Tomaso(*) 79 havas paralelaĵon kun la sinoptikaj, 11 estas variantoj de la sinoptikaj paraboloj kaj nur tri paraboloj ne estas atestitaj aliloke. I due autori vogliono ignorare quanto dicono gli storici moderni. Se è vero che all'inizio della moderna critica storica dei vangeli (fine del 18° secolo), di pensiero razionalista riteneva che l'iscrizione dei vangeli nel circolo ecclesiale risalesse alla fine o alla metà del secondo secolo, è pur vero che gli storici, con il passar del tempo e ad una più accurata analisi dei documenti, hanno rivisto questa asserzione e, poco a poco, si sono convinti che i vangeli canonici entrarono in scena non dopo la fine del primo secolo. Gli storici, non solo quelli cristiani, oggi li datano dagli anni settanta fino alla fine del primo secolo (con il vangelo di Giovanni). Nessun vangelo apocrifo si lascia datare vicino a quella data, anche i più arditi (!) tra gli specialisti ascrivono gli apocrifi all'inizio del terzo secolo o alla metà del secondo (anche se Augias in diverse trasmissioni televisive asserisce il contrario). Tutti gli apocrifi prendono o fanno supporre i vangeli canonici: nessuno dei vangeli canonici attinge dagli apocrifi. Dei 114 detti attribuiti a Gesù nel vangelo apocrifo copto gnostico di Tommaso(*), 79 hanno una corrispondenza nei sinottici, 11 sono varianti di parabole sinottiche e solo tre parabole non sono attestate altrove.
Ĉar tiu kronologia ekarto ne povas ne impresi, C.Augias kredas ĝin superi per ruza artifiko. Laŭ li, en la kvara evangelio videblas klara provo senkreditigi la apostolon Tomason. Pruvo: la insisto rilate la nekredemon de Tomaso en la johana evangelio (20,25). Kaj kial Johano tion farintus? Certe, skribas Augias, por senkreditigi la instruaĵojn de Tomaso, jam tiam, laŭ li, ekdisvasiĝantajn kaj kiuj poste rekuniĝos en la kopta gnostika apokrifa evangelio de Tomaso, malkovrita en la egipta dezerto kaj ĵuse tradukita kaj interpretita, fare de neamikoj al kristanismo, kiel vera fonto de la origina kristanismo! Augias tiuokaze forgesas ke ĝuste la evangeliisto Johano metas en la buŝon de Tomaso la plej kortuŝan amdeklaron al Jesuo (“Ni ankaŭ iru, por ke ni mortu kun Li”, 11,16), kaj la plej solenan kredkonfeson (“Mia Sinjoro kaj mia Dio”, 20,28), kiu estas la celpinto mem de la tuta johana evangelio. Johano elstarigas, ne persekutas Tomason! Fakte la deklarkonfeso de Tomaso koincidas perfekte kun la Johana atesto ke Jesuo estas la LOGOSO, la filo tute identa al la dia menso. Poichè tale differenza cronologica non può non impressionare, C.Augias crede di superarla con un artificio furbesco. Secondo lui, nel quarto vangelo è evidente un tentativo di screditare l'apostolo Tommaso. Prova: l'insistenza sull'incredulità di Tommaso nel vangelo di Giovanni (20,25). E perchè Giovanni avrebbe fatto ciò? Certo, scrive Augias, per screditare gli insegnamenti di Tommaso, secondo lui, già allora diffusi, e che poi sarebbero stati riuniti nell'apocrifo copto di Tommaso, scoperto nel deserto egiziano e appena tradotto e interpretato, da parte dei nemici del cristianesimo, come la vera fonte del cristianesimo originale! Augias in questo caso dimentica che proprio l'evangelista Giovanni mette in bocca a Tommaso la più commovente dichiarazione d'amore a Gesù (“Andiamo anche noi a morire con Lui”, 11,16)" e l'atto di fede più solenne ("Mio Signore e mio Dio", 20,28) che è il punto focale di tutto il vangelo di Giovanni. Giovanni esalta, non persegue Tommaso! Di fatto la dichiarazione-testimonianza di Tommaso coincide perfettamente con la testimonianza di Giovanni che Gesù è il VERBO, il figlio del tutto identico alla mente divina.
Sed, se eraro pri la dato gravas kaj sufiĉe senvalidigas la tezon de la du  aŭtoroj, plej gravas, kontraŭ iliaj tezoj, la enhavo de la apokrifaj evangelioj: tiuj ĉi fakte diras ĝuste la kontraŭojn de tio por kio ili estas alvokitaj atesti. La du aŭtoroj, ekzemple, insistas sur la tezo de iu Jesuo tute konsentanta kun la tiutempa hebreismo, kiun li neniom kaj neniel intencus novigi, sed la apokrifaj subtenas ĉiuj, kiuj pli kiuj malpli, violentan rompon kaj kontinuan lukton kontraŭ la Malnova Testamento. Tiuj evangelioj ne timas aserti ke Jesuo estas Dio, sed samtempe senigas lin je sia korpo aŭ montras lin bezonanta helpon por liberiĝi el propra korpo kaj, fine, povi manifesti tutan sian diecon. Ankaŭ la kristanismo de la oficiala eklezio konfesadis la diecon de Jesuo, sed kun tio estis konfesata ankaŭ lian karnan korpecon, kaj sekve, la noblecon de la homa korpo. Ĝenas la apokrifajn ne la dieco sed la korpeco de Jesuo! En la apokrifaĵo de Judaso, tiu ĉi estas invitata de Jesuo mem liberigi lin de lia propra korpo por ke li gajnu sian diecon; en tiu gnostika de Tomaso Jesuo ne ŝatas la homan korpon kaj precipe tiun de virino. Ma, se un errore di data è grave e invalida abbastanza la tesi dei due autori, è più importante, contro le loro tesi, il contenuto dei vangeli apocrifi: questi infatti dicono proprio il contrario di quanto sono chiamati a dimostrare. I due autori, ad esempio, insistono sulla tesi di un Gesù totalmente consenziente con l'ebraismo del suo tempo, che lui per niente e in nessun modo avrebbe voluto rinnovare, ma tutti gli apocrifi sostengono, chi più chi meno, una drastica rottura e una continua lotta contro il Vecchio Testamento. Tali vangeli non temono di asserire che Gesù è Dio, ma nello stresso tempo lo privano del suo corpo o lo mostrano bisognoso di aiuto per liberarsi dal corpo umano per poter mostrare alla fine tutta la sua divinità. Anche il cristianesimo della chiesa ufficiale sostiene la divinità di Gesù, ma con ciò sostiene anche la sua corporeità carnale, e quindi, la nobiltà del corpo umano. Non è la divinità che infastidisce gli apocrifi, ma la corporeità di Gesù! Nell'apocrifo di Giuda, questi è invitato da Gesù stesso perchè lo liberasse del suo proprio corpo per poter acquisire la propria divinità; in quello gnostico di Tommaso Gesù non ama il corpo umano specie quello femminile.
Strangas tiu interpreto tute apogiĝanta sur la supozita doktrina kaj konduta harmoniiĝo de Jesuo kun la tiutempa hebreismo, ĝuste kiam diversaj nuntempaj eminentaj hebreoj ekvidas en Jesuo inklinon al transhebreismo kvankam neneantan la esencan hebreismon. Estas, ĉe tiuj aŭtoroj bezonata la tezo, ke Jesuo vivis kaj trapensis tute kaj nur hebree, por povi inokuli la sekvan tezon, laŭ kiu Jesuo ne intencis instigi al io nova rilate al religio: kristanismo, do, estus kaprica disvolviĝo aŭ ŝercaĵo de la historio. Sed ni vidos ke la faktoj el dokumentoj inklinas kontraŭen. È strana questa interpretazione tutta fondata su una supposta armonizzazione dottrinale e comportamentale di Gesù con l'ebraismo di quei tempi, proprio quando diversi eminenti ebrei odierni iniziano a scorgere in Gesù una tendenza al transebraismo che non nega tuttavia l'essenza dell'ebraismo. Per i due autori è necessaria la tesi che Gesù visse e pensò totalmente e solamente da ebreo, per poter inoculare la tesi successiva secondo cui Gesù non aveva intenzione di introdurre qualcosa di nuovo in relazione alla religione: il cristianesimo, quindi, sarebbe una evoluzione capricciosa o uno scherzo della storia. Ma vedremo che i fatti dai documenti tendono in senso opposto.
__________
(*) Oni povas ĝin trovi esperantigita ankaŭ en Reto ĉe: www.ludanto.org
__________
(*) Lo si può trovare tradotto in esperanto anche in internet: www.ludanto.org
Armando Zecchin Armando Zecchin
traduzione della redazione


Karakterologio en "La Gefianĉoj" de A.Manzoni
de Giovanni Daminelli

Dum la kongreso UECI 2006 en Como, mi promesis al multaj publikigi en Katolika Sento mian prelegon pri la karakterologio de la personoj en "La Gefianĉoj". Bedaŭrinde, ĝis nun mankis sufiĉe da spaco. Nun mi plenumas tiun promeson. Ĉi sube vi trovos la unuan parton de la prelego, la dua estos publikigata en la venonta numero.

(Unua parto)

Enkonduko al la karakterologiaj tipoj

Estas pluraj metodoj por klasifiki la karakterojn, kelkaj tre antikvaj, ekde la epoko de Hipokrato. Ni utiligos la metodon ŝuldatan al la tieldirita "Skolo de Groninga" aŭ metodo de "Le Senne", ĉar ĝi estas sufiĉe populara kaj bazita sur statistikaj rezultoj. Fakte, je la komenco de la pasinta jarcento, du profesoroj de la univesitato de Groninga, G.Heymans (psikologo) e E.Wiersma (psikiatro), por science klasifiki la homajn temperamentojn, faris enketon ĉe 3000 kuracistoj, al kiuj ili proponis demandaron kun 90 demandoj. Respondis 2523 kuracistoj, kiuj alportis sume preskaŭ 227000 respondojn, t.e. taŭga numero por atingi fidindajn statistikajn rezultojn. La rezultoj estis publikigitaj en kelkaj fakaj revuoj kaj poste diskonigitaj fare de René Le Senne, profesoro pri filozofio ĉe la universitato de Sorbona, en lia "Traktato pri karakterologio". En ĉi tiu traktato li prikonsideris tiujn resultojn kaj ilin reordigis logike, pro tio la metodo estas konata kiel "Metodo de Le Senne". La metodo baziĝas sur la klasifiko de la homaj temperamentoj (temperamento estas la aro de la denaskaj psikaj kvalitoj de la individuo sur kiuj konstruiĝas lia karaktero). La metodo de Le Senne klasifikas la temperamentojn surbaze de tri fundamentaj faktoroj: Emociemo, Aktivemo kajResonanco.

Emociemo(itallingve: Emotività). Ĝi estas la faktoro kiu indikas la intenson de la emociaj reagoj de individuo estigitaj de la emociigaj okazaĵoj de la vivo. Ĉiu okazo provokas en nia psiko ian emocian reagon. La Emociemo estas la indikilo de la kvanto de tiu reago. Ni ĉiuj konas homojn pli aŭ malpli emociemaj, sed atentu, ne ĉiam estas facile distingi tuj la emociemulon, ĉar, ofte, precipe se li estas tre emociema, li sin maskas malantaŭ sinteno de malvarmeco.
Ni indikos la emociemulon per la mallongigo "E"kaj la ne-emociemulon per "nE".

Aktivemo(itallingve: Attività). Ĝi estas la faktoro kiu indikas inklinon al agado kaj strebon al celo. La aktivemo montriĝas precipe fronte de malfacilaĵoj. Por la aktivemulo, iu ajn baro estas instigo por superi ĝin, por la ne-aktivemulo ĉia malfacilaĵo kaŭzas en li senkuraĝigon kaj rezignon. La ne-aktivemulo agas nur se pelata de ia neceso, male, la aktivemulo agas ankaŭ kiam ne necesas, ĉar li sentas emon al agado. Oni povas diri ke por la aktivemulo valoras la proverbo "faru hodiaŭ tion kio povas esti farata morgaŭ" por la ne-aktivemulo, valoras la proverbo: "faru morgaŭ tion kio povas esti farata hodiaŭ". Ni ĉiuj konas homojn pli aŭ malpli aktivaj, sed atentu, ĝenerale la ne-aktivemulo, ne estas tiu kiu ne laboras, li ofte laboras pli ol la alia: la aktivemulo kapablas fari rapide ĉion kaj trovas ankaŭ la tempon por ripozi kaj amuziĝi, la ne-aktivemulo, kutime, estas ĉiam superŝarĝita per laboro, ĉar li ne kapablas konkludi, pro tio li havas ĉiam postrestantan laboron.
Ni indikos la aktivemulon per la mallongigo "A"kaj la la ne-aktivemulon per "nA".

Resonanco (itallingve: Risonanza). Ĝi estas la faktoro kiu indikas kiom longe daŭras en la individuo la efikoj de emociiga okazo. Oni nomas primara resonanco la econ de tiu, kiu reagas tuj al emociiga instigo, sed lia reago daŭras mallonge. Oni nomas sekundara resonanco la econ de tiu, kiu reagas pli poste, sed lia reago daŭras longe, kelkfoje lasante postsignojn dum la tuta vivo. Oni povas diri che la primarulo "vivas en la estanteco kaj en la estanteco renoviĝas" dum la sekundarulo "malpliigas la influon de la estantaj okazoj kondiĉita de la reeĥo de pasintaj impresoj". Pro tio oni diras ke la primaria resonanco estas distingilo de juneco: fakte la junulo, havante malpli da spertoj, estas malplj kondiĉata de ili. Tiel la manifestado de la sekundara resonanco en la karaktero plimontriĝas nur kun la aĝo.
Ni indikos la primarulon per la mallongigo "P"kaj la la sekundarulon per "S".

Kombinante ĉi tri sendependajn faktorojn eblas difini ok malsamajn karakterologiajn tipojn. En la suba tabelo ni difinas tiujn ok tipojn laŭ tri malsamaj manieroj. La unua estas la klasika difino de René Le Senne(1), kiu volis pluteni la antikvajn difinojn, la dua estas tiu de Leo Talamonti(2) kiuj donis nomojn pli realismaj, la tria estas tiu de Maria Luisa Falorni(3) kiu, anstataŭ difini per adjektivo, eksplikas la dominantan valoron al kiu strebas la individuo.

Tipo R.Le Senne
difinas lin:
L.Talamonti
difinas lin:
Laŭ M.L.Falorni
li strebas al:
E. A. P. Kolerema Verva Agado
E. A. S. Pasia Voloplena Atingo de celo
E. nA. P. Nervoza Nestabila Amuziĝo
E. nA. S. Sentimentala Introspekta Intimeco
nE. A. P. Sangvina Lerta Socia sukceso
nE. A. S. Flegma Metoda Leĝo
nE. nA. P. Amorfa Senzorga Plezuro
nE. nA. S. Apatia Sensenta Kvieto

Post ĉi tiu teoria premiso, ni estas pretaj ekzameni la rolantojn de "La Gefianĉoj" laŭ ilia karaktero. Ĉiuj personoj de la romano de Manzoni estas bone psikologie karakterizitaj kaj, inter ili, troviĝas ĉiuj tiuj ok karakteroj. Estas rimarkinde, ke Manzoni kapablis portreti la rolantojn de sia romano kohere kun teorio elpensita unu jarcenton poste.

La kvar "emociemuloj"

E.A.P. (Kolerema, Verva: li strebas al agado)

Laŭ la priskriboj li estas riĉa je energioj, celante al agado, malavara, inklina helpi la aliuloj, simpatia, bona oratoro kaj trenanto de amasoj, ekstravertita. Liaj kvalitoj estas decidemo kaj kuraĝo. Liaj difektoj estas impulsiĝemo kaj ofendiĝemo.

Ekzemplo: Patro Cristoforo
Lia temperamento evidentiĝas unue el la epizodo, kiu kondiĉis lian vivon: lia ofendiĝemo kaj impulsiĝemo portis lin al mortigo, tamen li kapablis altiri sur sin la pardonon kaj la simpation de la familianoj de la mortigito. Ni vidas lian helpemon en lia tuja alkuro al la alvoko de Lucia, lian decidemon en la senprokrasta interveno ĉe don Rodrigo kaj lian impulsiĝemon en la respondo al ties nedecaj proponoj. Ni povas ankaŭ prikonsideri la pretecon kaj la kapablon profiti de la helpo de la maljuna servanto de don Rodrigo kaj la rapidecon kun kiu li organizas la defendon kaj la forfuĝon de la triopo. Li estas bona oratoro, kiel montras lian forsendo al Rimini kiel predikanton. Notu ankaŭ lian sindonemon en Lazareto, la helpon kiun li donas tie al Renzo kaj ankaŭ la impulsiĝemon de lia reago al la venĝemaj vortoj de Renzo, la esensecon de liaj gestoj por solvi la problemon de la voto de Lucia. Ankaŭ la fina donaco de la ujo entenanta la panon, kiun li, iam, almozpetis de la familianoj de lia mortigito, montras lian impulsiĝemon, ĉar li neniel povis antaŭvidi tiun renkontiĝon kun Renzo kaj Lucia.

E.A.S. (Pasia, Voloplena: li strebas al atingo de sia celo)

Laŭ la priskriboj li turnas ĉiun energion rekte al sia celo, foroferas ĉion por sia idealo, ne senkuraĝiĝas antaŭ la obstakloj, sukcesas atingi la celojn kiujn li proponas al si. Li postulas de la aliaj la saman disciplinon kiun li pretendas de si mem, tial li estas respektata, kelkfoje timata eĉ se malofte amata

Ekzemplo 1: Kard. Federigo Borromeo
Ni vidas lin en la priskribo farita de Manzoni en la XXII ĉapitro. Por sia idealo, li rezignis la komfortojn devenintajn de la nobeleco de sia familio. Li fondis la Ambrozia Biblioteko. Dum la malabundo kaj la pesto kiu trafis Milanon li sindoneme tre zorgis kaj dispoziciis por ke estu helpataj la malfeliĉulojn. Ni vidas lin en la interparolado kun la Nenomito, kiel li kapablis konduki lin al celo, ankaŭ humiligante sin mem, ankaŭ iom forlasante la amason de fideluloj kiuj atendis lin. Rimarku lian zorgemon por solvi la situacion de Lucia, sed ankaŭ la firmecon kaj severecon per kiuj ordonas kaj riproĉas don Abbondion. Sed lia agado neniam estas impulsiĝema kiel en patro Cristoforo: li ne tuj trovas solvon al la estonta loĝado de Lucia, li devas antaŭe pripensi kaj nur poste, kiam alvenas la solvo proponata de Damo Prassede, li akceptas ĝin ankaŭ sen konvinkiĝo. Tiel, pri la riproĉa parolado al don Abbondio, li atendas la ĝustan momenton, vespere, kiam ĉio estas finita, kaj sin montras tre severa kontraŭ li. Don Abbondio certe respektas lin, sed ne povas lin ami.

Ekzemplo 2: La Nenomito
Lia krueleco povas ŝajnigi lin ne-emociema. Tute ne: li sin maskas kiel nesentema, sed plej eble, li estas pli sentema ol kardinalo Federigo. Oni rimarkas lian emociemon en lia reago fronte al Lucia, en lia posta sendorma nokto, en la ploro je la fino de lia renkontiĝo kun la kardinalo, en lia emo al bonfarado tuj post lia konvertiĝo. Li estis certe agema en ĉiuj siaj entreprenoj. Nenion li lasas al improvizado, ĝuste kiel oni atendas de sekundarulo: ĉiuj liaj entreprenoj estas trafe organizitaj, tiel kiel la defenda sistemo de lia teritorio. Ankaŭ la fakto ke li ne sendas tuj Lucian al don Rodrigo, laŭ sia unua impulso, sed atendas por vidi ŝin, pruvas lian sekundaran resonancon. Kiel dirite por la kardinalo, ankaŭ li estas severa kun si mem kaj pretendas disciplinon de la aliaj: li estas timata, respektata sed ne amata.

E.nA.P. (Nervoza, Nestabila: li celas al amuziĝo)

Laŭ la priskriboj li estas ŝanĝiĝema, vantema kaj egocentra. Li elserĉas la novaĵojn kaj la amuziĝon; li emas montri sin mem; lia humoro ŝanĝas facile de la eŭforio al depresio. Krome li montras inklinon por la arta aktivecon.

Ekzemplo: Renzo
Certe ŝajnas strange difini nestabila lin, kiu tiel persiste strebas edziĝi kun Lucia, sed dum la enamiĝo povas okazi ankaŭ tio. Sed ni prikonsideru la faktojn. Lia nestabila humoro montriĝas jam en la unua renkontiĝo kun don Abbondio, kiam li reagas kolere pro ties latinorum kaj foriras tuj poste rezignaciinta por reveni, denove batalema, post la babilado kun Perpetua, el kiu li intuicias la veron. Kaj ankaŭ post sia forfuĝo en la landon de Bergamo, deprimita de la malbonaj novaĵoj pri Lucia, li decidis plurfoje fariĝi soldato, por ŝangi tuj poste la ideon dank'al saĝaj vortoj de Bortolo. Ankaŭ patro Cristoforo komprenis tion, kiam en Lazareto, konvinkinte lin al pardono, konkludas demandante al li: «Diru al mi, kiom da fojoj vi pardonis lin?». Liaj minacaj ekkoleroj kontraŭ don Rodrigo kiuj finiĝas en nenion montras lian ne-aktivemon. Liaj travivaĵoj en Milano elmontras la karakterizojn de lia temperamento: li ne povas atendi patron Bonaventura en la preĝejo, li devas foriri por ekscii la novaĵojn. En la popola demostracio en Milano li volas altiri la atenton sur sin men, tiel ankaŭ en la gastejo de luno plena kie li multe parolas kaj volas amuziĝi. Kaj ankaŭ post sia edziĝo li volas daŭre rakonti siajn travivaĵojn, indulgeme rigardata de Lucia, kiu, laŭ alia karaktero, neniam parolas pri la siaj.

E.nA.S. (Sentimentala, Introspekta: li celas al intimeco)

Laŭ la priskriboj li estas introvertita, fermita en si mem, melenkolia, meditema. Li emas sin fortiri el la mondo en kiu li vivas, kaj malfacile adaptiĝas al la socia vivo. Li havas altajn moralajn kvalitojn kaj estas honesta ĝisskrupule. Facile li senkuraĝiĝas kaj estas ĝenerale malkontenta pri si mem. Impresebla, ofendiĝema, li kapablas pardoni, sed ne povas forgesi.

Ekzemplo: Lucia
Lucia ne rivelis, eĉ al sia patrino, tian renkontiĝon kun don Rodrigo. Kial ĉi tiu notis ŝin? Ĉar ŝi restis iom malantaŭe de siaj kunulinoj. Jam de tio evidentiĝas ke ŝi emas resti sola kaj vivi siajn dramojn ene, en si mem. Ŝi parolas pri tio nur konfese al patro Cristoforo, ĉar li estas devigata al sekreto, kaj ŝi malkvetiĝas, kiam li konsilas anticipi la geedziĝon. Ŝi ne volis aperi senpudora pro tio. Ŝia honesteco instigas ŝin eviti la noktan embuskon en la domo de don Abbondio por tia fripona geedziĝo elpensita de ŝia patrino; ŝi fidas nur je patro Cristoforo. Notu kiel ŝi maltrankviliĝas, kiam oni volas perforti ŝian intimecon, ekzemple fronte al maldiskretaj demandoj de la Monakino de Monza aŭ al la maljustaj asertoj de Damo Prassede kaj ankaŭ, okaze de la renkontiĝo kun Renzo en Lazareto, kiam li demandas ŝin, ĉu estas nur tiu voto, la kialo de ŝia rezigno al geedziĝo. Pri tiu voto ŝi parolis kun sia patrino nur kiam estis nepre necese. Kiam finfine, post tiom da travivaĵoj, Renzo renkontas ŝin en ŝia hejmo, ŝi diras al li nur «Mi salutas vin: kiel vi fartas?», sed, komentas Manzoni, "ĉe l' vortoj de Lucia li tute komprenis, ke ili esprimas nur parteton de tio, kio trapasas ŝian koron".

(daŭrigota)

________________

(1) René Le Senne: Traité de Caractérologie (P.U.F. 1946)
(2) Leo Talamonti: Guida al carattere ( SugarCo 1968)
(3) M.L.Falorni: Lo studio psicologico del carattere e delle sue attitudini (Ed.Univ., Firenze 1951)

Il comitato centrale dell'UECI e la redazione di Katolika Sento augurano a tutti una felice Pasqua in Cristo risorto.

La Centra Komitato de UECI kaj la redakcio de Katolika Sento bondeziras al ĉiuj feliĉan Paskon en Kristo resurektinta.


Navige en la Tut-Tera Teksajxo

Alcuni aggiornamenti.

- Una cattiva notizia che ha creato sconcerto nel mondo esperantista: lo scorso dicembre Radio Polonia ha cessato le trasmissioni in esperanto anche via internet. Pèrdono quindi di validità le relative annotazioni riportate in K.S. n.5/2006.
Sopravvive tuttavia una edizione quotidiana in esperanto scaricabile in formato mp3 da www.polskieradio.pl/podcast/39/podcast.xml (per scaricare il file cliccare su "Elŝutu" con il tasto destro del mouse).

- Una notizia invece positiva per l'ascolto in rete della Radio Vaticana: grazie all'iniziativa di Bruno Masala (Francia) e Mike Leon (Nuova Zelanda), ai quali va la nostra gratitudine, è stato creato un archivio con tutte le trasmissioni in esperanto dal maggio 2004 ad oggi. Esse si possono ascoltare (o scaricare sui propri sistemi informatici) da www.radio-vatikana-esperanto.org . Un valido sistema di indicizzazione facilita la ricerca delle trasmissioni; esse possono essere elencate per anno o per le rubriche contenute: "Evangelio kaj religia penso",  "Paŝtista instruo de la Papo",  "Nuntempaj religiaj temoj kaj problemoj: kristana vidpunkto",  "Internaciaj informoj",  "Leterkesto",  "Movadaj informoj". Tuttavia per le ultime trasmissioni, è meglio collegarsi con il sito della Radio Vaticana ( www.oecumene.radiovaticana.org) perchè si sappia che la ascoltiamo, onde evitare che faccia la fine di Radio Polonia.

- Il 2 gennaio, le trasmissioni in esperanto di Radio Vaticana hanno compiuto 30 anni. Auguri.

Biblioteche digitali

Esistono in rete migliaia di libri che si possono leggere, scaricare liberamente sul proprio computer e stampare. In qualche caso si possono anche ascoltare o trasferirne il sonoro su un proprio sistema in per poterli riascoltare con comodo su un qualsiasi riproduttore mp3. In gran parte si tratta di testi classici fondamentali della letteratura mondiale non più soggetti ai diritti d'autore. Ci limitiamo questa volta alle sole opere in italiano, in una seconda puntata cercheremo le opere in esperanto. Il seguente elenco evidentemente non è esaustivo:
- www.letteraturaitaliana.net: sito realizzato da Pianeta-scuola in collaborazione con l'editore Einaudi. I testi sono catalogati per titolo o per autore e in formato PDF.
- www.bibliotecaitaliana.it: si tratta di una biblioteca informatica gestita dal "Centro Interuniversitario Biblioteca Italiana Telematica" con sede presso l'Università la Sapenza di Roma. I libri sono catalogati per autore, periodo storico e genere. Scaricabili in formato HTML.
- www.bivionline.it: progetto nato dalla collaborazione con l'Istituto di Studi sul Rinascimento e la Scuola Normale Superiore di Pisa orientato alle ricerche storiche, filosofiche, artistiche, filologiche anche con testi rari. I files non sono facimente scaricabili.
- www.liberliber.it: una ricca biblioteca telematica ad accesso gratuito. I libri sono prelevabili direttamente via Internet, oppure si possono richiedere su CDROM. È provvisto anche di una audioteca da cui si può ascoltare (e scaricare) la lettura di qualche libro o l'esecuzione di opere di musica classica.
Ci sono poi alcuni siti di carattere più particolare come:
- www.galiano.it: finalizzato alla diffusione della cultura tra i non vedenti che possono prelievare opere delle letterature antiche, moderne e dei classici nel formato adattato alla lettura dei ciechi che usano un computer dotato di sintesi vocale e/o di barra Braille.
- www.digitami.it: con documenti della tradizione storica e culturale di Milano. Le pagine sono in formato immagine e quindi difficilmente scaricabili.
- www.scuolaonline.wide.it: con testi scolastici originali.

Formato dei testi

I formati dei desti delle biblioteche digitali, possono essere di vario tipo, qualche sito, come il liberliber, dà la possibilità di scegliere tra più formati.
- HTML (o HTM) : è il formato più adatto per la lettura sul monitor del compiuter e, grazie alla sua forma ipertetestuale, permette di muoversi agilmente all'interno dei testi (per la lettura basta il browser usato per internet)
- PDF: il testo si presenta sotto forma di pagine di un libro, quindi è adatto ad essere stampato. Per la sua visualizzazione è necessario avere installato Adobe Reader scaricabile gratuitamente da internet.
- TXT: è il formato più semplice e senza immagini e stili tipografici come corsivo, neretto, sottolineato. È leggibile dalla quasi totalità dei programmi di lettura, occupa poco spazio in memoria ed è particolarmente adatto ad essere manipolato da strumenti informatici.
- RTF: è il classico formato di testo gestibile da quasi tutti i moderni sistemi di videoscrittura. Rispetto al precedente può contenere immagini e supporta i vari stili tipografici. È utile qualora si voglia modificare il testo o selezionarne una parte da inserire in altri lavori. (I file tipo DOC sono simili ai precedenti, ma strutturati secondo lo standard di Word di Windows).
- ZIP: è un formato compresso che, per essere consultato, deve venire decompresso da un apposito programma, anch'esso scaricabile gratuitamente da internet. La decompressione genera uno o più file appartenenti ad una delle classi precedenti. Il vantaggio sta nelle sue piccole dimensioni per cui richiede ridotti tempi di acquisizione.
Stanno entrando in uso altri due formati l'OEB studiato, appositamente per i libri digitali, da un organismo internazionale non profit, l'Open E-Book, e il LIT, simile al precedente, ma di proprità della Microsoft. Ne parleremo quando saranno più diffusi.

Formato audio

MP3 è il formato audio universalmente usato. Rispetto agli altri file, richiede un programma di lettura specifico scaricabile gratuitamente da internet, come descritto in KS n.5/2006. I brani scaricati, si possono ascoltare da calcolatore, ma anche trasferire su un CD o su un i-pod o su uno dei moderni telefonini o su qualsiasi altra moderna diavoleria che ne permetta l'ascolto indipendente.



Sciigoj el Afriko

La pubblicazione del numero speciale per l'Africa ha fatto uscire allo scoperto un UECI-ano che, grazie all'esperanto, da anni sovvenziona gli studi universitari di due giovani, uno della Tanzania e uno del Camerun . Da quando Katolika Sento si occupa delle iniziative di esperantisti in favore di popolazioni africane, avevamo scoperto, che oltre al CER-ES, che ci coivolge direttamente, esistevano altre due associazioni di esperantisti operanti ambedue in Tanzania: Changamano, presentata dal Nino Vessella nel ns. congresso di Vitorchiano (cfr. K.S. n.5/2005) e Il Valore di un Sorriso sostenuta dal nostro associato Stefano Luparia con altri soci di Vercelli (cfr. K.S. n.6/2005). Ora veniamo a sapere che uno dei nostri soci, che vuol rimanere anonimo, pur agendo individualmente, ha dato e dà un suo contributo. Ciò a dimostrare che l'esperanto non è un mero passatempo da intellettuali ma è usato praticamente per la costruzione di un mondo migliore. Si tratta di due giovani, di cui daremo solo il nome: Protas della Tanzania e Luis del Camerun.

***

Protas è nasce nel 1974 e si diploma in giornalismo nel 1998. Non trovando lavoro vorrebbe iscriversi all'università, ma, non avendo possibilità economiche cerca un bonfaranto che gli offra una borsa di studio. Ecco un brano della sua lettera di presentazione:
(...)
Mi estas komencanto de Esperanto. Mi komencis lerni ĝin en 1998, korespondanto de Esperanto Asocio de Britio. Nun mi lernas altgradan kurson. Mi ankaŭ estas individua membro de UEA
Kial mi petas financan helpon de vi? Estas nur tri kialoj:
1. Mi estas katolika esperantisto kiel vi. Nin ligas la komuna religio kaj lingvo: Kiam vi helpas min, vi helpas la katolika eklezio de Tanzanio.
2. Neniu helpas min ĉar mia patro jam mortis.
3. Tanzanio estas inter la plej malriĉaj landoj en la mondo. Ankaŭ homoj estas malriĉaj. Estas vere, ke multe da aferoj en (Tanzanio) Afriko ne sukcesas ĉar ni ne havas ŝlosilon, "...mono estas la ŝlosilo por sukcesigi ilin" diris s-ro Hans Bakker en la revuo esperantista n-ro 1125(5) de majo 2000. Ni bezonas helpon de vi por sukcesi. Helpu nin, mi petas.
(...)
Grazie all'aiuto del nostro, Protas nel settembre 2002 entra nella "St. Augustine University of Tanzania" di Mwanza. Ecco un brano della sua lettera di ringraziamento:
...
Mi sendos al vi mian aliĝleteron de universitato kaj adreson kiun vi uzos por sendi monon al mi.
Mi dankas al Dio, nia bona patro, ke mi estos ricevanta helpon de vi.
Mi dankas al Sinjoro Jesuo nia savanto kiu farigis nin katolikoj.
Mi dankas la Virgulinon Maria, la patrinon de la Eklezio kiu preĝas por ni.
Dankon al doktoro L.Zamenhof iniciatinta la bonan lingvon kiun mi uzas por komuniki kun vi. "Esperanto estas tre, tre, tre, bona! sen ĝi mi ne korespondus kun vi kaj mi ne akirus helpon de vi por mia universitata studado".
Mi dankas miajn esperantajn instruistojn: (...)
Mi dankas vin pro via decido akcepti mian peton. Ĉi estas momento de plezuro al mi ĉar vi estas doninta al mi la ŝlosilon por malfermi la novan eraon de mia vivo. Mi promesas vin, ke mi uzos la monon nur por studado. Dio benu vin.
(...)
Nel novembre del 2005, Protas si laurea in "Comunicazioni di Massa". Ecco un brano dell'ultima sua lettera:
(...)
Kara paĉjo mi penis trovi la vortojn kiuj povas esprimi mian dankemon sinceran pro via helpo al miaj studoj. Mi deziras havi flugilojn por flugi al Italio kaj esprimi dankemon al vi vizaĝe.
Mi skribas ĉi leteron por informi vin ke la Universitato estas proponanta al mi ŝancon instrui ĉe la Universitato mem (tutorial assistant).
Mi sendas al vi miajn finajn rezultojn, la leteron de la propono kaj fotojn dum la cerimonio.
(...)

***

Luis , del Camerun, è nato nel 1971 e studia nel seminario di Massa-Yaounde per diventare sacerdote. Nel maggio del 2003, inizia a corrispondere con il nostro per impratichirsi con la lingua. Ecco come si presenta:
(...)
Mi estas komencanta studi E-on. Pardonu al mi, mi petas, miajn erarojn. Mi sola lernas ĝin, ĉar mi ne havas instruiston. Sed mi konvinkiĝas kaj esperas ke en la baldaŭaj monatoj mi bone skribos kaj parolos Esperanton.
La intereso kiun mi havas por tiu lingvo estas grandega. Unue, ĝi facila estas lerni kaj paroli. Due, ĝi ankaŭ havas bonegajn celojn. Vere ni devas konstrui mondon sen lingva baro inter la homoj. Mi pensas kaj esperas ke E-o kapable sukcesos venki tiun batalon.
Mi havas tridek du jarojn kaj mi studas en la seminario kiel sacerdota kandidato. Je la sesa jaro. Mi multe interesiĝas pri religio, paco, ekumenismo, historio, kulturo, muziko kaj sporto.
(...)
Nell'agosto 2003 Luis viene in Europa (Germania) per accompagnare suo fratello (esperantista e sacerdote). In questa occasione viene al congresso di Rimini, sperando di incontrarvi il suo corrispondente italiano. I due non si incontrano perchè, giunto a Rimini, Luis viene colpito da un forte raffreddore che lo trattiene a letto. Solo nel 2005 osa chiedere un aiuto finanziario perchè, con la morte di suo padre, non ha nessuno che lo aiuti a pagarsi gli studi e l'alloggio in città. L'aiuto del nostro gli arriva puntuale ed egli può così continuare serenamente gli studi. Leggiamo cosa scrive il 23 settembre 2006:
(...)
En ĉi tiu tempo mi ekzameniĝis kaj ĝoje mi anoncas al vi ke mi ankoraŭ sukcesis. La informo do estas bona. Oni decidas bone por mi. La decido estas ke hodiaŭ, la 23an de Septembro 2006, mi diakoniĝos. Post tiu evento, mi ankoraŭ studos dum unu jaro antaŭ ol pastriĝi. Mi esperas ke tiu ĉi anonceto estas feliĉa ankaŭ por vi, ĉar ĉiam vi multe min helpas en mia studtempo. Mi multe ĝojis kiam mi ricevis ĝin kaj ĝis nun mi multedankas Dion. Hodiaŭ, mi pretigas tiun eventon. Ne estas facile ĉar ĝi bezonas spiritan kaj materialan pretiĝon. Dio nin helpu.
(...)
Così, anche grazie al nostro anonimo, verso fine anno l'Africa (Camerun) avrà un nuovo sacerdote esperantista.



Leteroj al la redaktejo

Pastro Efadahy Pierre Bruno, Rektoro de Interdiocezana Seminariejo en Nordo de Madagaskaro, sendas ĉi tiun mesaĝon por peti E-korespondadon al du seminarianoj. Mi konfidas ke kelkaj niaj legantoj reagu tiucele:

Tre Respektinda S.ro Giovanni Daminelli,
Se mi ne eraras, mi jam parolis al Vi pri du seminarianoj kiu jam lernis E-o ĉe mi, kiam ili estis en staĝo. Mi  nun sendas al Vi iliajn adresojn:
1-FENOMANANA Richard, Grand Séminaire Universitaire Saint Pierre, B.P 6026, 101 – ANTANANARIVO, Madagascar (retadreso: ...@...)
2-RAVOMANANA Augustin, Grand Séminaire Universitaire Saint Pierre, B.P 6026, 101 – ANTANANARIVO, Madagascar (retadreso: ...@...)

Antaŭ dankon.
Dio benu Vin.
Sac. Bruno



Renkontiĝo kun la Apostola Nuncio en Usono

   Pastro Duilio Magnani informas nin pri sia renkontiĝo en Rimini kun la Usona Apostola Nuncio:

   Tre karegaj fratoj, jen foto kun la Apostola Nuncio en Usono, Lia Ekscelenco Mons-ro Pietro SAMBI el Rimini. Mi renkontis lin la 26-an de la pasinta aŭgusto kaj prezentis al Lia Ekscelenco la Meslibron kaj E-gramatikon. Kial? Mi en la jaro 2000 invitis Lin ĉeesti la UK-on en TelAviv  kaj li akceptis. Li estis kontenta kaj surprizita. En tiu ĉi renkontiĝo Lia Ekscelenco demandis min ĉu ankaŭ en Usono loĝas esperantistoj.
Mi ankoraŭ ne havis tempon por  havigi al li la kunan foton kaj kapti la okazon por  paroli pri nia  usona IKUE-filio, pri la Washington-gesamideanoj kaj eĉ informi lin pri  la Oficejo de UEA por rilatoj kun UN.
Mi proponus instigi la usonajn gesamideanojn peti aŭdiencon ĉe la Nuncio (Washington, D.C. 20008-3687, 3339 Massachusetts Avenue, N.W.).Certe, li estas survoje al kardinaliĝo kaj  poste neniu scias kio okazos!....Tamen, sen troigi la esperon kaj sen tro revi, li sendube okupos ĉiam pli altajn povlokojn en Vatikano. Ni bezonas amikon favora al Esperanto, ĉu ne? Se tiu ĉi altranguloj estos fruatempe informitaj kaj havos kontaktojn kun Esperantio (oni rememoru Papon Wojtyla sed ankaŭ Kardinalon T.Bertoni, kiun ni renkontis en Vercelli okaze de UECI-kongreso kun karmemora Mario Sola kiu antaŭvidis lian karieron...)  pli facile kaj konvike ili apogos nin atingi la celon.
Pietro SAMBI naskiĝis en Sogliano al Rubicone, en Rimini-Diocezo, la 27-an de Junio 1938; li pastriĝis la 14-an de Marto1964 kaj episkopiĝis la 9-an de Novembro 1985. Apostola Nuncio en Indonezio, poste en Palestino-Iszraelo kaj ekde la nuna jaro en Usono.

Una lettera su "Avvenire"

Il quotidiano cattolico "Avvenire" del 27 gennaio ha pubblicato la seguente lettera del nostro associato Luigi Tadolini:

LE SORPRESE DELL'ESPERANTO
Caro Direttore,
  ha ben ragione il signor Roberto Bettero di Schio (Vi) ad indicare, nella lin­gua internazionale Esperanto, la soluzione al grave problema delle bar­riere linguistiche nell'Europa unita (Avvenire 31/12/06). Peraltro ritengo ottimistica la valutazione al 50%, da parte del Censis, degli Italiani «a conoscenza di qualche lingua straniera» che la sappiano effettivamente e parlare. Quanto al neutrale esperanto, la mia personale esperienza di oltre 65 anni di pratica applicazione, mi con­ferma nell'assoluta, impareggiabile utilità della lingua per le relazioni u­mane, sociali, culturali e «politiche» fra appartenenti a differenti naziona­lità. Per darne una pratica dimostrazione, basti raccontare quanto acca­duto al signor Attilio Giovannini, mo­denese, soldato italiano in Jugoslavia nei primi anni della seconda guerra mondiale. Questi, imbattuttosi in un gruppo di partigiani deciso a uccider­lo, fece sue le parole di san Paolo ai Corinti e le gridò loro in esperanto, aggiungendo che era solo un soldato disarmato e ammalato e che, se lo aves­sero conosciuto un po' a fondo, non avrebbero trovato in lui un nemico, ma un essere umano come loro, costret­to alla guerra dagli avvenimenti... Fu a quel punto che una mano si alzò in segno di sospensione, e una voce for­temente esclamò: «Questo è un espe­rantista, non può essere un nemico: non dobbiamo ucciderlo!».

Luigi Tadolini Forlì



Amuze

INAŬGURA PAROLADO
Efikeca urbestro, inaŭgurante novan tombejon admonis siajn civitanojn tiel:
"... ke ĝi ne enkalkuliĝu inter la kutimaj monumentoj en la dezerto!"

***

KAMPARANOJ
La kamparana edzino diras al la kampula edzo revenanta el urbo:
- Ĉi-matene venis komercisto por aĉeti azenon
- Kaj vi kion diris al li?
- Ke li revenu morgaŭ ĉar vi malĉeestas”.

***

PATRINA ENKETO
La patrino petas sian fileton :
- Uĉjo, kion vi estas faranta ?
- Nenion, panjo!
- Kaj via amiketo?
- Li min helpas!

***

PRI VIRINOJ
Ĉu vi scias la plejon de virino?
“Havi bonan memoron, sed forgesi sian aĝon”

***

DIFINOJ
- Mirejo, ĉu vi scias kio estas vangofrapo?
- Kareso fulmorapida!

- Maria, ĉu vi scias kio estas vekhorloĝo?
- La unua “ĝeno” de la tago!

(sendis Armando Zecchin)

***

DEZIRO
Du reklutoj atingas kazernon. Post kelkaj tagoj ili malsaniĝas je furunkozo. Oni ilin povas kuraci en kazerna flegejo. Iun vesperon prezentiĝas tie la kapitano. Li enketas komencante de la kuŝanto en la unua lito:
- Kion vi havas?
- Doloregan furunkon.
- Kie? Kie?
- Sur la postaĵo, ĝusta sur la anuso
- Kiel oni kuracas vin?
- Per jodotinturo: jodtinturaj peniktuŝoj sur al anuso.
- Ĉu vi deziras ion?
- Ne, Dankon!
La kapitano pasas al la dua.
- Kion vi havas?
- Fu- fu-furunkon en... en... en la... la gorĝo
- Kiel oni vin kuracas?
- Per jodpenikado en la gorĝo.
- Ĉu vi deziras ion?
- Jes, jes... ke oni ŝanĝu la penikon!!

(sendis Boris Mandirola)

***

KOKAĜO
- Kiel oni povas scii la aĝo de koko?
- El la dentoj
- Sed, la koko ne havas dentojn
- Ĝi ne, sed mi jes.

(sendis Ginetta Daminelli)


QUOTE E NORME ASSOCIATIVE ANNO 2007
Associato ordinario con Katolika Sento (SO) 
Associato giovane    (SG)
Associato familiare (SF)
Associato ordinario con Espero Katolika (SOE)
Solo abbonamento a Katolika Sento (AK)
Solo abbonamento a Espero Katolika (AKE)
Associato sostenitore (SS) 
Associato sostenitore con Espero Katolika (SSE) 
17,00
8,50
8,50
38,00
10,00
21,00
34,00
76,00
euro
euro
euro
euro
euro
euro
euro
euro
Il periodico Katolika Sento viene inviato a tutti gli associati, tranne che per i familiari.
E' associato giovane chi non ha superato i 25 anni.
E' associato familiare chi convive con altro associato.
Per l'abbonamento all'estero aggiungere 6 euro per spese di spedi­zione.
Specificare nella causale del versamento la categoria dell'associa­to, l'anno di nascita dei giovani, l'esatto indirizzo per il recapito del periodico K.S., la destinazione di eventuali offerte.
I gruppi locali con almeno 10 soci trattengono 2,10 euro per l' asso­ciato ordinario e 1,05 per l'associato giovane o familiare, mentre la quota dei soci individuali va interamente all'UECI.
I versamenti vanno fatti sul C.C. Postale  n.  47127675
Unione Esperantista Cattolica Italiana  U.E.C.I
Nota: Sull'etichetta/indirizzo di Katolika Sento è indicata la sigla e l'anno di scadenza dell'abbonamento.